Bağlaçlar ve Ünlemler
Aynı görevi üstlenmiş sözcük gruplarını ve cümleleri birbirine bağlayan sözcüklere bağlaç denildiğini biliyoruz.
Bağlaç Çeşitleri
| ı. Ana cümle bağlacı: | και (ki) (ve, de, dahi), ούτε (ne ... ne de), μήτε (ne ... ne de) |
| ıı. Karşılaştırma bağlacı: | ή (veya, yoksa, yahut), είτε (ister ... ister ...) |
| ııı. Karşıtlık bağlacı: | μα (ma), αλλά (fakat, ancak), παρά (...e rağmen), όμως (ama, fakat, lakin), ωστόσο (bununla birlikte, mamafih), ενώ (... iken, ...ken, ...diği sırada), αν και (...diği halde, her ne kadar ...), μολονότι (...e rağmen) |
| ıv. Karar bağlacı: | λοιπόν (şu halde, demek ki), ώστε (sonuç olarak), άρα (şu halde), επομένως (sonuç olarak, öyleyse) |
| v. Açıklama bağlacı: | δηλαδή (yani, demek ki, demek) |
| vı. Bağlı cümlecik (yan cümle) bağlacı: | πως (...diği, ki), που (ki, ...in, ...diğini), ότι (...diğini, ...mesini) |
| vıı. Zaman bağlacı: | όταν (...diği zaman, ...irken), σαν (...diği zaman), ενώ (...ken, ...diği sırada), καθώς (...ken), αφού (...dikten sonra), αφότου (...den beri), πριν (önce, evvel), πριν να (...me-den önce), μόλις (tam ...mıştım ki), προτού (...den önce), ώσπου (...inceye kadar), ωσότου (...e kadar), όποτε (...diği anda) |
| vııı. Gerekçe bağlacı: | γιατί (...diği için), επειδή (çünkü, zira), αφού (..dikten sonra, ...diğine göre), τι (ne, nasıl) |
| ıx. Şart bağlacı: | αν (şayet, eğer), άμα (...irse) |
| x. Kesinlik bağlacı: | για να (...mek için) |
| xı. Sonuç bağlacı: | ώστε (sonuç olarak) |
| xıı. Tereddüt bağlacı: | μήπως (acaba) |
| xııı. Mukayese bağlacı: | παρά (...e rağmen) |
Açıklamalar:
- Bağlı cümle bağlacı πως ile niteleme zarfı πώς ’u karıştırmamak gerekir. Είπαν πως θα πάνε. Gideceklerini söylediler. Πώς είναι ο πατέρας σας; Babanız nasıl?
- Bağlı cümle bağlacı που ile yer zarfı πού ’yu karıştırmamak gerekir. Έμαθα που (ότι) ήταν τρελός. (Onun) deli olduğunu öğrendim. Δεν ήξερα πού είσαι. (Senin) nerede olduğunu bilmiyordum.
- Bağlı cümle bağlacı ότι ile bildirim zamiri ό,τι ’yı karıştırmamak gerekir. Είπαν ότι είναι δημοσιογράφος. (Onun) gazeteci olduğunu söylediler. Δεν καταλαβαίνει, ό,τι κι αν του πεις. Ona ne söylersen söyle, anlamıyor.
Çeşitli örnekler:
- Όταν έχω καιρό, βλέπω τους φίλους μου. Vaktim olduğu zaman arkadaşlarımı görüyorum.
- Τα παιδιά είναι χαρούμενα, γιατί πηγαίνουν εκδρομή. Çocuklar pikniğe gittikleri için sevinçliler.
- Μου είπαν πως ο Γιάννης είναι άρρωστος. Bana Yanis’in hasta olduğunu söylediler.
- Πιστεύω ότι δεν θα με γνωρίσει μετά από τόσα χρόνια. Bu kadar yıldan sonra beni tanımayacağına eminim.
- Ο κύριος που είδες μπροστά στο ταχυδρομείο είναι δάσκαλος μου. Dün postanenin önünde gördüğün bay öğretmenimdir.
- Η Μαρία και η Ελένη είναι συμμαθήτριες. Maria ile Eleni sınıf arkadaşıdırlar.
- Ούτε άκουγε ούτε έβλεπε. Ne duyuyordu, ne de görüyordu.
- Ποιο κορίτσι σου αρέσει; Η Ελένη ή η Εύα; Hangi kız hoşuna gidiyor? Eleni mi yoksa Eva mı?
- Να πας στο σπίτι είτε τώρα είτε ύστερα. Eve ister şimdi git, istersen daha sonra.
- Μιλάει ελληνικά, αλλά δεν γράφει. Yunanca konuşuyor, ancak yazamıyor.
- Μπήκε ο Απρίλιος, όμως ακόμα κάνει κρύο. Nisan ayı girdi, ama hava hâlâ soğuk.
- Όχι μόνο έπαιξε, αλλά και κέρδισε. Oynamakla kalmayıp aynı zamanda kazandı.
ÜNLEMLER - ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΑ
Ünlemler çekimi olmayan kelimelerdir ve hayranlık, yadırgama, acı, üzüntü, alay etme, dilek, övgü, ince alay, tiksinti, isteklendirme, reddetme, belirsizlik gibi duyguları kısa kelime grupları veya deyimlerle dile getirirler.
En sık kullanılan ünlemler ve çeşitleri:
- Hayranlık ifadesi - α! (a), πω πω! (vay canına, vay anasını), ω! (o), μπα! (yok canım, ya öyle mi)
- Şaşkınlık ifadesi - α! (a), ο! (o), μπα! (yok canım, ya öyle mi)
- Acı / üzüntü ifadesi - αχ! (ah), ω! (ah), όχου! (ah, aman), αού! (ah), οχ! (of), αλίμονο! (aşkolsun)
- Alay etme ifadesi - ε! (eee, eh), ου! (yuh)
- Dilek ifadesi - είθε! (keşke), μακάρι! (keşke, inşallah), άμποτε! (inşallah)
- Övgü ifadesi - εύγε! (bravo, aferin), μπράβο! (bravo)
- Üzüntü tiksinti ifadesi - ε! (hey, yahu), ου! (yuh, yuha), ουφ! (öf, of), πουφ! (pöh, uf, puf)
- İsteklendirme (Özendirme) ifadesi - άιντε! (haydi, hadi), άμε! (tabii, elbette), μαρς! (marş), αλτ! (dur), στοπ! (stop), σουτ! (şist, sus), αέρα! (hücum - Yunan ordusu savaş narası)
- Olumsuzluk (reddetme) ifadesi – α! (ah, a), μπα! (yok canım, hadi ordan sende)
- Belirsizlik ifadesi - χμ! (hımm)
Diğer ünlemsel ifadeler: Τι κρίμα (ne yazık), θεέ μου (tanrım), Χριστός και Παναγιά (İsa ve Meryem ana aşkına), Κακομοίρη μου (kötü talihim, zavallı ben), τον καημένο (zavallı, biçare), έλα (gel), ορίστε (buyurun), ζήτω (yaşasın, hurra), εμπρός (alo, buyurun, girin), εν τάξει (tamam, okey), έξω (çık dışarı), περαστικά (geçmiş olsun), τι όμορφη (ne güzel), καλό να γίνει (hayırlısı olsun), μάτια μου (sevgilim), δεν πειράζει (önemli değil), λοιπόν (şu halde, demek ki, iyi), γρήγορα (çabuk ol), σιγά σιγά (yavaş yavaş), προσοχή (dikkat et), καρδιά (hadi cesaret)